Op grond van deze wet worden gemeenten, provincies, waterschappen en andere publiekrechtelijke rechtspersonen die een onderneming drijven per 1 januari 2016 belastingplichtig voor de Vpb.

Voor de Vpb is sprake van een onderneming indien, cumulatief, sprake is van:

•     een duurzame samenwerking van kapitaal en arbeid;
•     waarmee wordt deelgenomen aan het economische verkeer; en
•     waarmee winst wordt beoogd (het winstoogmerk wordt geacht reeds aanwezig te zijn indien structureel overschotten worden behaald of als incidenteel overschotten worden behaald en in concurrentie wordt getreden).

Indien één van deze drie eisen ontbreekt, is geen sprake van een onderneming. De gemeente is alsdan in zoverre niet onderworpen aan de Vpb.

Alle gemeentelijke activiteiten zijn in kaart gebracht en bepaald is welke daarvan Vpb-plichtig worden. In het geval van Vpb-plicht is in kaart gebracht welke opbrengsten, welke kosten en welke vermogensbestanddelen aan die activiteit worden toegerekend (vermogensetikettering). Voorts is onderzocht of (een deel van) de ondernemingswinst is vrijgesteld.

Het risico op VPB-plicht beperkt zich tot een klein aantal gebieden:

• Begraafplaatsen en crematoria (voor zover “winstgevend”)
• Financiering (verstrekking van leningen bijv. ihkv duurzaamheid)
• Natuurbescherming (in het geval dat houtverkoop wordt losgeweekt uit het totale bosbeheer)
• Grondbedrijf (voor zover “winstgevend”)
• Verkoop van reststromen (afval)
• Verhuur onroerende zaken (boven normaal vermogensbeheer)
• Verkoop onroerende zaken (boven normaal vermogensbeheer)
• Verkoop roerende zaken (voor zover daar een “bescheiden inkomen” uit wordt gerealiseerd)
• Reclame

Deze onderdelen zijn verder uitgewerkt en onderbouwt om te komen tot een voorstel richting de belastingdienst.  

De clustering van activiteiten en de onderbouwing heeft gemeente Renkum, met de nadruk op de risicogebieden als hierboven benoemt, laten reviewen door BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V. inzake de boekjaren 2016 en 2017.

Consequenties lijken vooralsnog beperkt. Op deze onderdelen komt Gemeente Renkum niet door de ondernemerspoort, met uitzondering van de grondexploitatie en verkoop onroerende zaken (boven normaal vermogensbeheer) voor de boekjaren 2019 en 2020. Tevens moet een administratie worden ingericht om de Vpb-plicht voor deze bovengenoemde onderdelen blijvend in kaart te houden.

BDO Accountants & Belastingadviseurs  acht de ingenomen standpunten van Gemeente Renkum verdedigbaar. Pas na controle door de belastingdienst kan met 100% zekerheid worden vastgesteld dat ons ingenomen standpunt “Gemeente Renkum is niet verplicht tot aangifte VPB” juist is.